Mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở

Trong các yếu tố để xây dựng và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân thì hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở có vai trò quan trọng. Đó là hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị để bảo đảm cho các hoạt động văn hóa có thể diễn ra, nhằm phục vụ nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của nhân dân. Vấn đề được đặt ra là nâng cao hiệu quả hoạt động các thiết chế ấy để có tác dụng thật sự trong cuộc sống.

Hệ thống thiết chế văn hóa bao gồm: Nhà văn hóa, thư viện, bảo tàng, công viên văn hóa,... nhưng trong hoạt động văn hóa cơ sở thì nhà văn hóa được xem là thiết chế cơ bản nhất. Nhà văn hóa cơ sở, trước hết là để phục vụ nhu cầu sinh hoạt văn hóa cộng đồng, cụ thể có hai chức năng: Là nơi biểu diễn nghệ thuật đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân và cũng là nơi "nuôi dưỡng", đào tạo và phát hiện những mầm non nghệ thuật từ cơ sở. Hiện nay, khái niệm nhà văn hóa có thể được hiểu là nơi sinh hoạt văn nghệ. Hiện nay, các Trung tâm VHTT học tập cộng đồng trong toàn huyện đã hoạt động có nhiều cố gắng, nhưng chỉ ở mức độ cầm chừng, chưa phát huy hết công năng của một thiết chế văn hóa cở cơ sở. Đây là mô hình tiêu biểu cho phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm", do nhân dân tự đóng góp xây dựng với sự hỗ trợ của Nhà nước.

Cùng với việc quan tâm xây dựng nhà văn hóa cơ sở, điều quan trọng là lãnh đạo địa phương cần chú trọng đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất cho các nhà văn hóa và đào tạo bồi dưỡng cán bộ hoạt động cho nhà văn hóa, đồng thời có một cơ chế chính sách hợp lý đối với đội ngũ cán bộ này. Đây là khâu quyết định đến sự tồn tại và hoạt động hiệu quả của nhà văn hóa, có phong phú và gắn với nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của nhân dân hay không. Qua thực tiễn, những cán bộ văn hóa cơ sở là những người trực tiếp gắn với phong trào, lăn lộn với phong trào, sáng tạo ra các hình thức hoạt động đáp ứng nhu cầu văn hóa của nhân dân. Để thu hút các tầng lớp nhân dân, các nhà văn hóa cơ sở phải tìm ra cách thức hoạt động hấp dẫn lôi cuốn với những hình thức hoạt động phong phú: Biểu diễn văn nghệ, gặp gỡ giao lưu, nói chuyện thời sự, và kể cả lồng ghép những hoạt động sinh hoạt các loại câu lạc bộ người cao tuổi, hội phụ nữ, hội nông dân, thanh niên, rồi các hoạt động sinh vật cảnh... Nhiều nhà văn hóa tập trung khai thác được kho tàng văn hóa dân gian ở địa phương, kết hợp với ngành du lịch để thu hút du khách, giới thiệu và bán sản phẩm của làng nghề... Để làm được điều này, đội ngũ cán bộ văn hóa cơ sở phải chịu khó tìm tòi, sáng tạo nội dung và hình thức hoạt động, bảo đảm tăng công suất và hiệu quả hoạt động của nhà văn hóa.

Bên cạnh sự đầu tư của Nhà nước và địa phương, để có thể xây dựng các thiết chế nhà văn hóa, đồng thời để hệ thống này tồn tại và hoạt động hiệu quả, cần phải có nguồn kinh phí thông qua việc thực hiện phương thức xã hội hóa, huy động các nguồn lực xã hội tài trợ và sự đóng góp của nhân dân. Trong hoạt động của nhà văn hóa, trước hết phải dựa vào các phong trào quần chúng ở địa phương với những đội văn nghệ, những diễn viên không chuyên xuất sắc. Ở nhiều địa phương, lực lượng diễn viên không chuyên này hoạt động khá hiệu quả.

Thực hiện mục tiêu này, bên cạnh việc tăng cường huy động các nguồn lực xây dựng, nâng cấp hệ thống nhà văn hóa, kiện toàn cơ sở vật chất, các địa phương cần quan tâm đổi mới hình thức hoạt động của các nhà văn hóa và chăm lo đào tạo, bồi dưỡng và có chính sách đãi ngộ cho đội ngũ cán bộ của nhà văn hóa để họ yên tâm công tác, phát huy khả năng sáng tạo và nhiệt huyết trong xây dựng phong trào và qua đó góp phần cải thiện, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.

                                                                                                                                Thanh Phúc- Phòng VH&TT